CDA en CU willen dat belastingbetaler opdraait voor fatale 'inschattingsfout' Jetten met Gazprom-contracten

Nieuws22 november 2022 3 minuten Marit Nubé
Rob Jetten

Eerder dit jaar wilde Energieminister Rob Jetten (D66) Nederlandse gemeenten dwingen om af te stappen van hun gascontracten met de Russische energieleverancier Gazprom. Tientallen gemeenten kwamen vervolgens voor torenhoge kosten te staan. Vorige week bleek echter dat Jetten hierin een fatale 'inschattingsfout' had gemakt, en dat de overstap niet had gehoeven. Het CDA en de ChristenUnie willen dat minister Jetten deze gemeenten volledig gaat compenseren. Naar verluidt is de schade al tientallen miljoenen euro's.

In april kondigde Jetten zijn plannen aan. Hij wilde 'niet langer de Russische staatskas spekken'. Daarom moesten gemeenten hun contract opzeggen bij het Russische staatsbedrijf Gazprom Energy. Maar al snel kwam er veel kritiek op de plannen. Zo bleek het dat zo'n opzegging miljoenen euro's per gemeente kon gaan kosten. De gemeente Utrecht, bijvoorbeeld, kostte het elf miljoen euro om een nieuw contract af te sluiten. 

Ook werd er getwijfeld aan de effectiviteit van de plannen. Als gemeenten hun contract opzeggen, moeten zij nieuw gas inkopen op de Europese markt. Maar dit gas is altijd nog deels Russisch, en de gasprijzen zijn inmiddels tien tot vijftien keer gestegen. Dit betekent dat er met een nieuw gascontract juist méér geld in de Russische staatskas komt. Jettens plannen bleken dus een averechts effect te hebben.

Kritiek uit kabinet en Tweede Kamer
Daarom schoof CDA-Kamerlid Henri Bontenbal eind augustus aan bij Nieuwsuur. Hij zei dat de minister 'deze route niet moet uitwandelen', en beter kon afzien van zijn plannen. Maar minister Jetten hield voet bij stuk: "Dat is een prijs die je moet betalen voor het niet langer vullen van de schatkist van een oorlogszuchtige dictator." Als gemeenten niet wilden meewerken aan de plannen, zag Jetten een mogelijkheid tot gevangenisstraf voor de verantwoordelijke burgemeesters en wethouders. Journalist Wierd Duk noemde dit idee 'tiranniek'.

Begin september werd bekend dat een kamermeerderheid niet meer achter Jettens plannen staat. Ook coalitiepartijen VVD, CDA en ChristenUnie zagen liever dat Jetten de plannen staakte. Hierin besloot Jetten mee te gaan: hij stopte met zijn gasplannen.

Compensatie voor gedupeerde gemeenten
Het CDA en de ChristenUnie kijken nu terug op de affaire. De gasplannen van Jetten blijken namelijk onnodig, meldt NOS. Vorige week werd namelijk bekend dat de Nederlandse gemeenten een contract hadden bij een Nederlandse dochteronderneming van Gazprom, dat op zijn beurt valt onder een Duitse dochteronderneming. Ondertussen is deze onderneming genationaliseerd door de Duitse staat. De plannen hiervoor waren al eerder bekend.

De Nederlandse gemeenten spekken dus niet de Russische staatskas, maar de Duitse. CU-Kamerlid Pieter Grinwis noemt dit "een inschattingsfout van Jetten". Hij zegt: "Er zat al helemaal geen Russisch tintje meer aan dat bedrijf en het gas van andere leveranciers kwam deels ook uit Rusland. Dus het was dubbel fout en gemeenten zijn op hoge kosten gejaagd."

Tientallen gemeenten zijn door Jettens plannen overgestapt op andere leveranciers. Ze kwamen met torenhoge kosten te staan. Nu heeft het kabinet weliswaar voor volgend jaar een tegemoetkoming aangekondigd voor de gedupeerde gemeenten, maar dit vinden het CDA en de ChristenUnie te weinig. De partijen willen dat minister Jetten deze gemeenten volledig gaat compenseren.

Kritische reacties
Vorige week werd er al kritisch gereageerd op het feit dat Gazprom onder de Duitse staat valt. Journalist Wierd Duk schreef: 'Jetten heeft aantal gemeentes dus enorm op kosten gejaagd omdat Nederland weer beste jongetje van de klas moest zijn.'

Het Haagse gemeenteraadslid Ralf Sluijs schreef: 'D66-minister Jetten maakt miljoenenfout waardoor gemeenten peperdure nieuwe gascontracten moesten afsluiten waar u thuis voor opdraait.'

Nu, met de aankondiging van CDA en CU, zijn er opnieuw kritische reacties. Hoogleraar Laurens Sloot vindt: 'Mag alle schade ook verhaald worden op Jetten en/of D66? Dit zijn de kosten van het aanstellen van niet gekwalificeerde mensen. Een vorm van onbehoorlijk bestuur wat mij betreft.' Tot slot reageert Jan Roos: 'Jetten = belastingbetaler. Dubbel genaaid dus.' 

Meerartikelen

Omtzigt
Nieuws

Omtzigt ligt dwars bij keuze voor premier nieuw rechts kabinet: 'Blokkeert voordracht Plasterk'

Het voorlopige Regeerakkoord, het zogeheten Hoofdlijnenakkoord, werd vanochtend vol trots gepresenteerd door de vier formerende partijen PVV, VVD, BBB en NSC. De partijen kijken er naar uit om in een kabinet te gaan. Maar nog niet alle plooien zijn g

Bosma
Nieuws

Bosma botst met Volt-leider die PVV consequent 'extreemrechts' wil noemen

Tweede Kamervoorzitter Martin Bosma heeft tijdens een Kamerdebat een confrontatie gehad met Kamerleden over het gebruik van de term "extreemrechts". Bosma is van mening dat partijen of individuele leden niet zo genoemd mogen worden, omdat het volgens

Woke
Fun

Dit zijn de absurde queerstudies van Amsterdamse universiteiten

De Amserstamse academia blijkt niet een beetje woke, maar helemaal woke. In het curriculum van het Amsterdam University College, een samenwerking van UvA en VU, worden vakken aangeboden zoals 'Queer Media Studies'. Ook een gendervak en een diversitei

Gül
Achtergronden

Lale Gül kritisch op monsterverbond links en islam: 'Ik snap het niet'

Schrijfster Lale Gül begrijpt niets van het linkse gedachtengoed. Kritiek op het christendom wordt flink toegejuicht, maar tegelijkertijd wordt elke islamkritiek weggezet als 'islamofobie', vertelt ze bij Sophie & Jeroen. Drie jaar geleden debuteerde

Eerdmans
Nieuws

JA21 ziet nieuwe rol als 'rechtse waakhond' voor zich weggelegd bij komst rechts kabinet

JA21-leider Joost Eerdmans ziet een cruciale rol weggelegd voor zijn partij als "rechtse waakhond" in de oppositie, zo verklaarde hij in Goedemorgen Nederland. "Er is veel te controleren." "Een aantal zeer belangrijke beleidswijzigingen staat op het

Pride
Nieuws

Amsterdamse Pride breidt uit: gaat een hele maand duren met meer subsidies

Vanaf 2025 zal de Pride in Amsterdam een hele maand in beslag nemen, in plaats van twee weken. Dit besluit volgt op langdurige onderhandelingen waarbij verschillende organisaties betrokken waren. Volgens sommigen is dit een teken van interne verdeeld

Wilders
Video

Wilders bij presentatie rechts akkoord: 'De zon gaat weer schijnen in Nederland'

PVV-leider Geert Wilders heeft donderdagochtend het akkoord onthuld dat hij heeft gesloten met VVD, NSC en BBB, en verklaart: "De zon gaat weer schijnen in Nederland." Hij uitte trots over de overeenkomst. "Er gaat een nieuwe wind waaien," zei hij. C

Fico
Achtergronden

Moordaanslag op EU-kritische premier Fico: alle pijnpunten op een rij

Woensdagavond werd de Slowaakse premier en Robert Fico neergeschoten. Hij raakte levensgevaarlijk gewond en moest urenlang worden geopereerd. Al snel is er meer bekend geworden over de toedracht. Zo blijkt de verdachte een politiek motief te hebben.

Leesmeeropinie
Leesmeerinterviews

Meerartikelen

Vandaag Inside
Nieuws

'Even af van het linkse gedram': Johan Derksen blij met rechts kabinet

"Weet je wat ik nou zo prettig vind? Dat we even een tijdje door het rechtse kabinet verlost zijn van die wijsneuzen van GroenLinks, D66, Partij van de Dieren. Dat Volt. Dat gedram." Dat zei Johan Derksen woensdagavond aan tafel van Vandaag Inside. O

De Jonge
Nieuws

Van Haga start petitie om 'desastreus project' Hugo de Jonge van tafel te krijgen bij komst nieuw kabinet

BVNL-partijleider Wybren van Haga heeft een petitie gelanceerd tegen de Wet 'Betaalbare Huur', recentelijk aangenomen door de Tweede Kamer. Zowel huurders als verhuurders vrezen de desastreuze impact ervan. BVNL hoopt via deze petitie de wet in de Ee

Timmermans
Nieuws

Timmermans bezorgd om komst 'radicaal-rechts' kabinet: "Dit loopt niet goed af"

GL/PvdA-leider Frans Timmermans maakt zich grote zorgen. Volgens hem krijgt Nederland voor het eerst in de parlementaire geschiedenis een 'radicaal-rechts' kabinet. Dit is in andere landen niet goed afgelopen, benadrukt hij bij Op1. Woensdagavond pre

Wilders
Achtergronden

Dit zijn de kabinetsplannen voor een sterkere rechtsstaat

In een reactie op ernstige vertrouwensschendingen tussen burgers en overheid, met name door recente kwesties zoals de Toeslagenaffaire en het Groninger gasdossier, hebben de PVV, VVD, BBB en NSC een reeks plannen gepresenteerd om de rechtsstaat te ve

Van der Plas
Achtergronden

Dit zijn de nieuwe boerenplannen van de PVV, BBB, VVD en NSC

In een ambitieus regeerakkoord hebben de PVV, VVD, BBB en NSC hun nieuwe plannen voor landbouw- en boerenbeleid onthuld. Trots, lef en het vermogen om een goede boterham te verdienen vormen de kern van dit beleid, gericht op land- en tuinbouw, visser

Van der Burg
Nieuws

Van der Burg heeft moeten huilen na intrekken asieldwangwet door nieuw rechts kabinet

Eric van der Burg, VVD-Kamerlid en demissionair staatssecretaris belast met Asielzaken, heeft openlijk toegegeven te hebben gehuild vanwege het intrekken van een wet voor asielopvang die onder zijn leiding was aangenomen. Ook demissionair minister Ch

Wilders Caroline
Achtergronden

'Strengste asielbeleid ooit': dit zijn de migratieplannen van nieuwe kabinet

Het recente regeerakkoord van de PVV, VVD, BBB en NSC onthult ambitieuze plannen voor een drastische herziening van het Nederlandse asiel- en migratiestelsel. Met de toename van verschillende vormen van migratie die een zware last leggen op huisvesti

Wilders
Achtergronden

Rechts kabinet een feit: dit zijn de nieuwe plannen

Woensdagavond presenteerden de vier formerende partijen hun rechtse hoofdlijnenakkoord: Hoop, Lef en Trots. Hierin wordt duidelijk wat op de hoofdlijnen de koers zal zijn voor de komende jaren. In de introductie stelt men: 'Nederland is een prachtig

EU
Achtergronden

De strengere EU-migratieregels komen eraan: dit moet u weten

De Europese Unie is dichtbij de afronding van een nieuw migratiepact. Dit pact implementeert aanzienlijke veranderingen in de omgang met migranten, maar stuit ook op fel verzet van enkele Oost-Europese lidstaten, waaronder Hongarije en Polen. Wat sta

Wilders
Nieuws

Nederland krijgt rechts kabinet: regeerakkoord ligt op tafel

Na intensieve onderhandelingen hebben de PVV, VVD, NSC en BBB een belangrijke doorbraak bereikt in de formatiegesprekken. De partijen zijn tot een voorlopig regeerakkoord gekomen, dat zij woensdag aan hun fracties in de Tweede Kamer zullen presentere

Fico
Nieuws

Slowaakse premier Fico in levensgevaar na moordaanslag

De Slowaakse premier Robert Fico is neergeschoten en zou in levensgevaar verkeren. Een verdachte is gearresteerd. De afgelopen tijd sprak Fico zich fel uit tegen de Europese wapensteun aan Oekraïne; ook is hij goed bevriend met de Hongaarse premier V

Kaag Rutte
Nieuws

Rekenkamer hekelt miljardenuitgaven kabinet: 'Zorgelijk'

De Algemene Rekenkamer heeft kritiek op de wijze waarop het demissionaire kabinet-Rutte IV miljarden euro's heeft uitgegeven. Er is weinig zicht op de resultaten van deze uitgaven, blijkt uit een nieuw rapport. Volgens de Rekenkamer heeft het kabinet